Olimpiada

aadmin

Zakres wymaganej wiedzy i umiejętności uczestników.

GRAMATYKA I STRUKTURY GRAMATYCZNE

1. RZECZOWNIKI
rodzaj męski, żeński, nijaki i wspólny;
policzalne i niepoliczalne: liczba pojedyncza i mnoga.
policzalne - nieregularna forma liczba mnoga np.: children, men, women etc.
określniki ilościowe, many, much, few/a few, little/a little, both, all, a lot of
odsłowne (Gerunds):
- w funkcji podmiotu np.: Learning grammar was his weakest point.
- w funkcji dopełnienia np. I enjoy going out with my friends.
forma dzierżawcza: dopełniacz saksoński `s i z of
w liczbie mnogiej: binoculars, pyjamas, shorts, scissors,

2. ZAIMKI I OKREŚLNIKI

Zaimki osobowe
- podmiotowe: I, you, he, she, it, we, you, they
- dopełnieniowe: me, you, him, her, it, us, you, them
b) Zaimki i określniki dzierżawcze: mine, yours, his, hers, ours, yours, theirs, my, your, his, her, its, our, your, their
c) Zaimki i określniki wskazujące: this, that, those, these
Zaimki i przysłówki względne: who, which, whose, where, when, that
e) Zaimki zwrotne: oneself, myself, yourself, himself, herself, itself, ourselves, yourselves,
themselves
Zaimki i określniki nieokreślone: some, any, none (of), neither, everybody/everyone,
everything, someone/somebody, something, anyone/anybody,
anything, no one/nobody, nothing

3. PRZEDIMKI

przedimek nieokreślony (Indefinite Article) używany z rzeczownikami policzalnymi w lp:
- wymienianymi po raz pierwszy
- określającymi ludzi (płeć, zajęcie, narodowość), rzeczy, zjawiska, itd.
- w niektórych wyrażeniach odnoszących się do ilości np.: a few, a little, a lot of,
- w wyrażeniach określających miary np.: £ 2 a kilo, twice a week, 60 km per hour,
- w konstrukcji z such a + rzeczownik policzalny w lp.

przedimek określony (Definite Article) używany z rzeczownikami policzalnymi (lp. i lmn.) i niepoliczalnymi:

- wymienianymi po raz drugi i kolejny
- niewymienionymi wcześniej, ale jest jasne, o który obiekt chodzi, ponieważ w danym otoczeniu znajduje się tylko jeden taki obiekt np.: Look at the flowers, There was a rat in the hall. Could you give me the book, please?
- będącymi nazwami narodowości i innych grup ludzi np.: the Japanese, the Dutch, the North Americans
- nazywającymi obiekty ogólnie znane, bo jedyne w swoim rodzaju np.: the earth, the sun, the moon, the sky, the world, the Colosseum
- będącymi nazwami geograficznymi: kraje będące federacjami (the United States, the United Kingdom) pasma górskie (the Himalayas), grupy wysp (the Shetland Isles) rzeki (the Nile), oceany i morza (the Black Sea, the Atlantic),
- będącymi nazwami pór dnia np.: the morning, the afternoon, the evening
- będącymi nazwami instrumentów muzycznych i użytymi po czasownikach to play i to practise np.: Look! She’s playing the piano.
- będącymi nazwami miejsc, w których się przebywa w celach rozrywkowych np.: the cinema, the city, the pub, the beach, oraz rzeczownik the radio
oraz :
- ze stopniem najwyższym przymiotnika i przysłówka
- z liczebnikami porządkowymi np.: the fourth, the twenty-second, itd.
przedimek zerowy używany z rzeczownikami:
- policzalnymi w l. mn.: Tigers are dangerous animals.
- policzalnymi, będącymi nazwami posiłków, użytymi z czasownikami to eat i to have np.: I’m having dinner.
- policzalnymi będącymi nazwami środków lokomocji w informacji o sposobie podróżowania, gdy wyrażeniu występuje przyimek by np.: by bus/taxi/boat
- niepoliczalnymi wymienianymi po raz pierwszy np.: Rice is grown in China.
- będącymi nazwami dni tygodnia, miesięcy, pór roku np.: Sunday, December, winter
- będącymi nazwami budynków jeśli mowa, że używane są zgodnie z ich pierwotnym przeznaczeniem: school, court, prison, college, church i rzeczownik bed
- będącymi imionami i nazwiskami pojedynczych ludzi: John F. Kennedy
- będącymi nazwami geograficznymi: kraje (Poland), miejscowości (New York), kontynentów (Africa), jezior (Lake Victoria), pojedynczych gór (Kilimanjaro), pojedynczych wysp (Sicily), ulic (Oxford Street, Carnaby Street)

4. LICZEBNIKI

główne: one: two, three, four, itd.
porządkowe: the first, second, third, itd. używane w datach, ułamkach

5. PRZYMIOTNIKI

stopniowanie
kończące się na –ing i -ed
w konstrukcjach porównawczych:

... as + przymiotnik w stopniu równym + as ...
... przymiotnik w stopniu wyższym + than ...
... przymiotnik w stopniu najwyższym + of/in ...
... the + przymiotnik w stopniu wyższym + the + przymiotnik w stopniu wyższym

z too i enough np.: too weak, tall enough
z such a/such + przymiotnik + rzeczownik

6. CZASOWNIKI

w czasie Present Simple dla wyrażenia:
- czynności odbywajacej się codziennie lub z określoną częstotliwością np.: She always goes to bed at 10 o’clock.
- zwyczajów i nawyków, umiejętności np.: He never works on Friday.
- opini, przekonań lub wrażeń, odbieranych przy udziale zmysłów np.: I think you are
making progress. I see what you mean.
- oczywistych faktów, prawd znanych powszechnie np.: Summer follows spring. Cuckoos build nests.

w czasie Present Continuous dla wyrażenia informacji, że czynność odbywa się:
- w chwili kiedy o niej mowa np.: He is talking to you.
- przez ograniczony, ciągle trwający okres czasu (np. tomorrow, this week), choć niekoniecznie w chwili obecnej np.: I am reading a play by Shakespeare this week.
w czasie Past Simple (formy regularne i nieregularne) dla wyrażenia informacji:
- że czynność zakończyła się w określonym momencie w przeszłości bez wiązania jej z teraźniejszością, z podaniem czasu jej zakończenia lub ze wskazaniem czasu pośrednio, przy pomocy okolicznika miejsca np.: She went to Denmark last year. I saw it in Africa. They bought a big house last week.
- o czynnościach, które powtarzały się w przeszłości np.: We went to church regularly when we were kids.
- o sekwencji czynności przeszłych występujących jedna po drugiej np.: He woke up, got dressed and shaved.
- o czynnościach, które odbywały się tylko w przeszłości tj. used to + bezokolicznik np.: There used to be museum. She used to drink coffee when she was younger.
- o tym, że coś się wydarzyło podczas innej czynności, która była w toku np. : Mike opened the door while they were waiting outside.
w czasie Past Continuous dla wyrażenia informacji:
- że czynność odbywała się w określonym momencie w przeszłości np.: We were playing in the garden between 5 & 6 yesterday.
- że czynność odbywała się nieprzerwanie w przeszłości w określonym przedziale czasu np.: We were dancing all night.

- o tym, że w trakcie czynności, która była w toku miało miejsce inne zdarzenie np. : While he was making dinner, Sarah came into the kitchen .

w czasie Present Perfect gdy:
- wyrażana jest informacja, że czynność miała lub nie miała miejsca w przeszłości i to wpływa na stan naszej obecnej wiedzy, przekonań i jest (lub nie jest) częścią naszego doświadczenia; nie ma znaczenia kiedy i w jakich okolicznościach się wydarzyła np.: We have met before. I have never been to Vienna.
- wyrażana jest informacja o czynnościach i wydarzeniach, które wywarły wpływ na obecny stan rzeczy, i których skutki wciąż są odczuwalne np.: She has just sold her car.
- pytamy, co prawda, o czynność przeszłą, ale interesuje nas bardziej jej wpływ na stan
rzeczy w chwili obecnej niż ona sama np.: Have you seen my wallet?
- wyrażana jest informacja, że czynność odbyła się, lub nie miał miejsca w nieodległej
przeszłości np.: I haven`t had much time lately.
- wyrażana jest informacja od kiedy (since ...)lub jak długo (for ...) trwa stan rzeczy (nie czynność) tj np. z czasownikami to have, to be, to know, to live, lub kiedy pytamy o to np.: How long have you had this car? They have been here since 2 o’clock.

w czasie Present Perfect Continuous dla wyrażenia informacji:
- że czynność trwa , niekoniecznie bez przerwy, od pewnego momentu w przeszłości (since ...) lub przez określony okres czasu (for ...) np.: I have been writing e-mails since my mother finished cooking.

w czasie Past Perfect dla wyrażenia informacji:
- która z dwóch czynności zakończyła się zanim inna się rozpoczęła np.: When we
got to the station, the train had already left.

w formach odnoszących się do przyszłości:
- Present Continuous dla wyrażania informacji o czynnościach zaplanowanych np.: We
are going to cinema on Saturdy. She is meeting Fiona tonight.
- be going + bezokolicznik dla wyrażenia:
1. informacji o chęci wykonania czegoś w przyszłości np.: We are going to buy a new house.
2. informacji o tym, że jest wielce prawdopodobne, że coś cos się wydarzy np.: It is going to rain.
- will + bezokolicznik dla wyrażenia:
opinii na temat tego co się wydarzy w przyszłości np.: This tree is going to fall down.
spontanicznej decyzji dotyczącej przyszłości np.: I don’t think he will win. Don’t worry. I’ll get you some bread.
- Future Continuous dla wyrażenia:
czynności, która się będzie odbywała w określonym momencie w przyszłości np.: This time tomorow I’ll be flying to New York.

modalne: can, could, may, might, shall, should, ought to, will, would, must

czasowniki z partykułą (Phrasal Verbs):
- popularne kombinacje czasowników: to come, to get, to give, to go, to look, to put, to
take, to turn i partykuł: after, away, down, in, on, off, out, up

‘to have to’ i ‘to be able to’
7. PRZYSŁÓWKI
czasu np.: today, tomorrow, now, lately, at the moment, finally
częstotliwości: allways, frequently, hardly ever, usually, generally, never,
miejsca: here, there, somewhere, anywhere
sposobu: well, quickly, happily, pretty
stopnia: almost, quite, hardly, fairly, very, fast, hard
stopniowanie przysłówków sposobu
pozycja przysłówków w zdaniu
konstrukcje porównawcze z użyciem przysłówków:
- ... as + stopień równy + as ... np.: I’ll call you as soon as possible.
- ... not so/as + stopień równy + as ... np.: They can’t dance as well as Tim.
- ... the + stopień wyższy + the + stopień wyższy np.: The less you sleep, the more tired you get.
- ... the + stopień najwyższy + of ... np.: He runs the fastest of them.

8. PRZYIMKI

a) używane w wyrażeniach:
- zwiazanych z podawaniem relacji czasowych np.: at, on, in, during, from, since, for, till/until, after, before
- związanych z podawaniem pozycji jednego obiektu względem innego: at, in, on, above, over, below, next to, behind, in front of, opposite, under, between
- zwiazanych z podawaniem kierunku przemieszczania : from, to, back, into, off, out, out of, up, down, across, along
- odnoszących się do sposobów podróżowania, środków transportu, podróżowaniem: by, on, in, from, from ... to ..., to, on, off, out of,

czasowniki + przyimki np. : to apologise for, consist of, comply with, part with, look into, benefit from
przymiotniki + przyimki np.: allergic to, familiar with, jealous of, harmful to
rzeczowniki + przyimki np.: exception to, cure for, choice between, knowledge of

9. SPÓJNIKI
najczęściej używane spójniki: and, as, but, because, if, or, so, although, unless, while, when
10. SŁOWOTWÓRSTWO

a) Tworzenie rzeczowników przez dodanie przyrostka do:
1. innego rzeczownika
Przyrostki tworzące rzeczowniki oznaczające ludzi (zawody, specjalności, funkcje):
-ess, np. hostess, waitress; -(i)an, np. politician; -ist, np. scientist;
-man, np. fireman; -woman, np. policewoman

Przyrostki tworzące rzeczowniki od innych rzeczowników:
-hood, np. brotherhood, likelihood; -ism, np. perfectionism;
-ship, np. membership, hardship

2.czasownika
Przyrostki tworzące rzeczowniki oznaczające ludzi (zawody, specjalności, funkcje):
-ant, np. applicant; -ent, np. oponent;

-er, np. baker; -or, np. construcktor, competitor

Przyrostki tworzące rzeczowniki od czasowników:
-age, np. heritage; -al., np. arrival;
-ance, np. importance; -ation, np. determination;
-ence, np. correspondence; -ery, np. discovery;
-ment, np. employment; -ion, np. description;
-ure, np. departure

3.przymiotnika
-ism, np. pessimism; -ity, np. publicity; -ness, np. madness;
-th (+zmiana samogłoski), np. warmth, depth

b) Tworzenie przymiotników pochodnych przez dodanie przyrostka do

1.rzeczownika
-al., np. abnormal, sensational; -ary, np. advisory;
-ful, np. successful; -ic, np. sympathetic; -ish, np. sheepish;
-less, np. restless; -ous, np. adventurous;
-y, np. healthy

2.czasownika
-able, np. curable, considerable; -ent, np. different;
-ive, np. provocative

c) Tworzenie czasowników pochodnych poprzez dodanie przyrostków do
rzeczowników lub przymiotników: -en, -ify, -ise.

d) Tworzenie przysłówków pochodnych poprzez dodanie do rzeczowników, przymiotników, lub innych przysłówków przyrostków: -long, -ly, -ward(s), -wise.

e) Tworzenie wyrazów za pomocą przedrostków przeczących i odwrotnych (Negative and Reversative Prefixes):
dis- np. disbelief, discourage, discontinue
in- np. insignificant, insensitive,
Poprawne użycie wariantów przedrostka IN-, tzn. im-/il-/ir- np. impatient
un- np. unreal, unprofessional

11. TYPY ZDAŃ

a) zdania pojedyncze:
1. zdania twierdzące
- szyk wyrazów S + V + O + Adverbials (manner, place, time)

2.zdania pytające
- pytania ogólne i pytania szczegółowe
- pytania o podmiot
- zdania zawierające question tags

3.zdania przeczące
- zasada pojedynczego przeczenia

4.zdania rozkazujące
- w 2 os. l.poj i mn. Don’t walk! Stop!
- w 1 os. l.mn. Let`s stay at home. Let`s not go there/Don`t let us go there.

5.dopowiedzenia typu So do I/Neither do I

6.zdania w stronie biernej.

b) zdania złożone:
1. zawierające zdania podrzędne
- przydawkowe (Relative Clauses)
 definiujące np.: That’s woman we talked to.
 niedefiniujące np.: My mum, who lives in Paris, sent me a nice present.

- dopełnieniowe (Object Clauses)
 w formie twierdzenia (Indirect Statements) np.: Tell me what you want to do.
 w formie pytania (Indirect Questions) np.: Can you tell me where the toilet is.
 w formie polecenia (Indirect Order) np.: My sister advised me to wait for their decision.

- okolicznikowe
 czasu (Time Clauses) np.: I will talk to you when mum comes back home.
 warunkowe (Conditional Clauses)
typu 0. np.: If you heat water, it turns into steam.
typu 1. np.: If the weather is nice, we’ll go for a walk.
typu 2. np.: If I were you, I wouldn’t try.
typu 3. np.: If you had told me earlier, I would have let her know.

 celu (Clauses of Purpose) np.: I’ll buy her a present to cheer her up.
 wynikowe (Clauses of Reason) np.: I had to go home because I had forgotten to bring my CV with me.
 przyzwolenia (Clauses of Concession) np.: Although it was expensive, she decided to buy it.

12. KONSTRUKCJE ZDANIOWE

a) konstrukcja informująca o istnieniu i lokalizacji tj. There is/are +a/some/five/a lot of + rzeczownik np.: There is a beautiful picture on the wall.
konstrukcje czasownikowe, w których po czasowniku występuje:
– rzeczownik odsłowny (Gerund) (po czasownikach to hate, to enjoy, to like/love, to mind, stop, to suggest i to remember, to forget gdy mowa o przeszłości)
– bezokolicznik ( po czasownikach to agree, to ask, to advise, to expect, to order, to promise, to want, to tell) np.: But you promised not to ask any questions. We agreed to meet him tonight.
konstrukcja have sth done np.: I’ve had my car serviced.
konstrukcja z let i make + dopełnienie + bezokolicznik np.: Let me see. She made me write two long reports..
konstrukcja It + be + przymiotnik + bezokolicznik np.: It was very kind of you to ask.
konstrukcja see/hear someone – ing np.: I saw her crossing the street.
konstrukcja czasownik + dopełnienie + bezokolicznik np.: She wants/expects/advises me (not) to be here every Monday.
konstrukcja too + przymiotnik/przysłówek + bezokolicznik i przymiotnik/przysłowek + enough + bezokolicznik np.: It’s too hot for me to drink. It’s too early to go home. You are not fit enough to win in the race.
konstrukcja so + przymiotnik/przysłówek + that np.: It was so cold that we had to put on our jackets.
konstrukcja must/may/might/can`t/could + bezokolicznik czasu przeszłego (Perfect Infinitive) dla wyrażenia przypuszczenia, krytyki, opinii dotyczącej zdarzeń z przeszłości np.: She must have signed the documents. He couldn’t have lied to you.
konstrukcja z wish + czasownik np.: I wish I knew the answer!
konstrukcja z mind + if + zaimek osobowy/rzeczownik + czasownik np.: Do you mind if I smoke in here? Would you mind if I smoked in here?
konstrukcja z suggest + rzeczownik odsłowny (gerund) oraz suggest that + podmiot +
should + czasownik w czasie teraźniejszym prostym. I suggest having a meeting. I
suggest that he should sell his house.
FUNKCJE KOMUNIKACYJNE I SYTUACJE

1) Przedstawianie siebie i innych ludzi ze swego otoczenia.
2) Podawanie danych osobowych: narodowość, wiek, adres, data urodzenia, zajęcie.
3) Opisywanie codziennych czynności wykonywanych w domu i w szkole.
4) Opisywanie wydarzeń przeszłych - opowiadanie o spędzonym weekendzie, wakacjach, podróży itd.
5) Mówienie o planach i zamiarach.
6) Określanie miejsca i położenia obiektów pojedynczych i wielu obiektów w stosunku do siebie.
7) Opisywanie ludzi, zwierząt, przedmiotów, mieszkania, domu, otoczenia.
Cool

Porównywanie ludzi, zwierząt, rzeczy (wiek, waga, wzrost, wielkość, itd.)
9) Określanie stosunków ilościowych.
10) Podawanie daty, godziny, ceny.
11) Nazywanie miesięcy i pór roku.
12) Opisywanie pogody, klimatu.
13) Nazywanie stron świata, kontynentów, krajów, narodowości.
14) Określenie posiadania i przynależności.
15) Pytanie o drogę i podawanie informacji jak dotrzeć w żądane miejsce.
16) Opisywanie problemów zdrowotnych i dolegliwości.
17) Budowanie definicji - opisywanie rzeczy bez podawania ich nazwy.
1 Cool

Prośba o podanie informacji.
19) Prośba o opinię i wyrażanie opinii.
20) Prośba o pozwolenie.
21) Prośba o pomoc.
22) Prośba o radę i udzielanie rady.
23) Wydawanie poleceń.
24) Wyrażanie propozycji i sugestii.
25) Wyrażanie zgody i braku zgody.
26) Wyrażanie warunku.
27) Wyrażanie upodobań i preferencji.
2 Cool

Wyrażenia podziękowania.
29) Wyrażenie przeprosin.
30) Wyrażanie krytyki.
31) Wyrażenie konieczności i zakazu.
32) Wyrażenie życzeń okolicznościowych.
33) Wyrażanie własnych uczuć i postawy wobec zjawisk: zadowolenie, dezaprobata, radość, irytacja, złość, zdziwienie, obawa, współczucie.
34) Zapraszanie, przyjmowanie i odrzucanie zaproszeń.
35) Rozpoczynanie, podtrzymywanie i kończenie rozmowy.

SŁOWNICTWO I OBSZARY TEMATYCZNE

1) LUDZIE: wygląd zewnętrzny, części ciała, cechy charakteru, ubrania, zawód.
2) STOSUNKI INTERPERSONALNE: przyjaciele i koledzy.
3) PRZEDMIOTY: rzeczy osobiste, rozmiar, kolor, waga.
4) ZDROWIE I SAMOPOCZUCIE: zdrowa żywność, zdrowy tryb życia, choroby i problemy ze zdrowiem, leczenie.
5) RODZINA: stosunki pokrewieństwa, uroczystości rodzinne, rodzeństwo, życie w małej i dużej rodzinie, konflikt pokoleń.
6) ŻYCIE CODZIENNE (dom): czynności codzienne, obowiązki domowe.
7) ŻYCIE CODZIENNE (szkoła): przedmioty szkolne, przedmioty używane w szkole, czynności wykonywane w szkole, ulubione dziedziny, problemy życia szkolnego.
Cool

JEDZENIE: nazwy warzyw, owoców, produktów spożywczych i napojów, gotowanie, ulubione potrawy, jadanie w domu i restauracji.
9) ZAKUPY: nazwy przedmiotów i sklepów, zakupy w małych sklepach, domach towarowych i hipermarketach.
10) OTOCZENIE: przedmioty codziennego użytku, meble i wyposażenie różnych pomieszczeń, nazwy pomieszczeń i budynków.
11) TURYSTYKA: sposoby podróżowania, ulubiony sposób podróżowania, zwiedzanie zabytków i innych miejsc, planowanie wycieczki/podróży, opowiadanie o podróży.
12) CZAS WOLNY: sporty i hobby, oglądanie telewizji, ulubione programy, kino i teatr, ulubione rodzaje filmów i sztuk, rekomendowanie filmów, książek i programów telewizyjnych i radiowych, ulubiony pisarz, aktor, reżyser, malarz, itd.
13) SPORT: nazwy sportów, sprzęt sportowy, rola sportu w życiu, wielcy sportowcy, sport amatorski i zawodowy.
14) MUZYKA: nazwy instrumentów, rodzaje muzyki, ulubieni wykonawcy, grupy, płyty.
15) KULTURA I OBYCZAJE: popularne święta, zwyczaje, tradycje.
16) ŚRODOWISKO: nazwy roślin i zwierząt, zwierzęta domowe i dzikie, ogrody botaniczne i zoologiczne, krajobraz, ekologia, ochrona roślin i zwierząt.
17) GEOGRAFIA: strony świata, kontynenty, kraje, morza, góry, klimat, pory roku, pogoda,
1 Cool

surowce naturalne.
19) PRZYSZŁOŚĆ: planowanie własnej przyszłości, wybór zawodu, zagrożenia.
20) HISTORIA: życie w przeszłości, rola odkryć i wynalazków, ważni ludzie, ważne daty i ważne wydarzenia w historii.

	Forum PORADY JĘZYKOWE Strona Główna -> Culture	Wszystkie czasy w strefie EET (Europa)
Strona 1 z 1